گوارانا

گیاهی رونده و از گیاهان بومی امریکای جنوبی و از تیره افرا است. نام آن واژه‌ای از ریشه زبان پرتقالی است به معنای چشم است. شکل ویژه این میوه بسیار جالب و شبیه به چشمی است که از داخل میوه به بیرون خیره شده است. این گیاه برگ‌های پهن و میوه‌های خوشه‌ای به رنگ گوجه‌فرنگی دارد و به‌طورکلی در رنگ‌های قهوه‌ای تا قرمز وجود دارد و به‌اندازه دانه‌های قهوه است. دانه آن در وسط میوه به رنگ سفید و سیاه است. گوارنا مکملی در رژیم‌های مختلف بشمار می‌رود و محرکی قوی است و میزان کافئین آن دو برابر میزان موجود دردانه‌های قهوه است و فرق کافئین موجود در این گیاه با قهوه، تأخیر در رهش اثرات آن است.
دانه‌های آن به رنگ قهوه و شبیه فندق هستند و پس از خشک‌کردن آسیاب می‌شوند و سپس از آن چای و نوشیدنی‌های گازدار و ساده و معجون‌های انرژی‌زا تهیه می‌کنند. این گیاه نقش مهمی در فرهنگ خوراکی و دارویی قبایل آمازونی امریکای جنوبی و خصوصاً پاراگوئه و قبیله گوارانیایی‌ها (قبیله‌ای با شباهت اسمی بانام این میوه) ایفا می‌کند و حتی برای آن داستانی قدیمی هم وجود دارد.
اثرات این گیاه به‌کندی در بدن آزاد و رها می‌شود و تأثیر آن بیشتر طول می‌شود و مانند چای باعث رفع خستگی است. در قرن شانزدهم این گیاه توسط استعمارگران به اروپا معرفی شد و سپس به کشورهای اروپایی نیز صادر شد. دانه این گیاه حاوی مقداری چربی و صمغ و پروتئین و نیز کافئین است.
این دانه دارویی برای رفع افسردگی و نیز برای فلج و چاقی و سردرد و میگرن و دردهای عصبی مناسب است. به دلیل وجود تانین منقبض کننده هستند و از اسهال نیز جلوگیری می‌کنند. از تجمع پلاکت‌های خونی جلوگیری کرده و محرکی برای دستگاه عصبی است و احتمال دارد موجب بی‌خوابی و کاهش ویتامین ب بدن و در مواردی عصبی شدن شود. برای کاهش وزن و افزایش قدرت حافظه مفید است. افرادی که فشارخون بالا دارند از آن پرهیز کنند. آن را به‌صورت پودر تفت‌داده داخل نیز کپسول مصرف می‌کنند. برزیل بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا با عصاره استحصال‌شده از دانه‌های میوه این گیاه است.

نام فارسی گیاه: گوارانا
نام انگلیسی گیاه: Guarana
نام علمی گیاه: Paullinia cupana

کاربردها: شامپو فیتو ولوم